Mostar Bosna Hersek’in en ünlü şehirlerinden biri. Özellikle son yıllarda dünyanın en çok ziyaret edilen şehirlerinden biri olmasını büyük ölçüde mimari, sanat, kültür ve tarihine borçludur. Tarihi boyunca farklı milletlerin aynı yerde yaşayabildiği Mostar dönem dönem farklı topluluklar tarafından yönetilmiştir. Mostar’da her alanda etkisini hissettiren devlet ise Osmanlı İmparatorluğu’dur. Mimari, sanat ve yaşayış tarzı olarak Osmanlı etkileri hala görülebilmektedir. Akdeniz ikliminin egemen olduğu Mostar’ı ziyaret etmek için en uygun zamanın ilkbahar ve sonbahar olduğu düşünülmektedir. Hava sıcaklıkları yılın her mevsiminde normal sıcaklıklarda seyretmektedir.

Bosna Hersek’de kullanılan para birimi sembolü KM olan Değiştirilebilir Bosna Markı’dır. Banknotlar 0.5, 1, 10, 20, 50, 100 ve 200 şeklinde, madeni paralar ise 1, 10, 20, 50 şeklindedir. Euro banknotların çoğu kabul edilirken bozuk para olarak kabul edilmemektedir.

Mostar’da döviz bozdurma işlemini döviz bürolarından, bankalardan ya da postanelerden yapabilirsiniz. Bozdurma işleminde Euro ve Dolar tercih edilirken İngiliz Sterlini de kullanılabilmektedir. Bazı mağaza ve dükkanlar alışveriş yaptığınızda farklı para birimlerini kabul edebilmektedir. Fakat kendilerine göre döviz kuru uyguladıkları için arada para kaybı olabilir. Bu nedenle en sağlıklısı döviz bozdurma işleminden sonra KM ile alışveriş yapmaktır.

Mostar Şehir İçi Ulaşım

Mostar tarihi ve turistik olarak büyük öneme sahip bir yer olsa da genel olarak ufak bir şehir. Yapılacak günübirlik ya da tek gece konaklamalı bir Mostar gezisi ile şehirde yer alan tüm yerleri görmek mümkün. Gelelim Mostar’da yer alan en önemli gezi noktalarına.

Mostar Köprüsü, Mostar başta olmak üzere Bosna Hersek’in simge yapılarından biridir. Neretva Nehri üzerine kurulu olan Mostar Köprüsü, 1566 yılında Mimar Sinan’ın öğrencisi Mimar Hayreddin tarafından yapılmıştır. 28.7 metre uzunluğunda ve 4.49 metre eninde olan köprü sahip olduğu mimari güzellikler dışında sembolize ettiği şeyler nedeniyle de dünyanın en önemli yapıları arasında sayılmaktadır.

427 yıl boyunca ayakta kalan yapı, 1993 yılında Bosna Hersek’te gerçekleşen savaş sırasında Hırvat topçu ateşi ile yıkılmıştır. Bosna’da savaş dönemi yaşanan acıların önemli bir simgesi olan köprünün yıkılışı şehrin tarihinde büyük öneme sahiptir. Savaş sonrasında İngilizler tarafından köprünün olduğu yere geçici bir demir köprü yapılmıştır. 1997 yılında TİKA, UNECSO ve Dünya Bankası desteği ile aslında uygun olarak yapımına tekrar başlanan köprü aralarında Türkiye’nin de bulunduğu birçok devletin temsilcileri ile 23 Temmuz 2004 yılında tekrar açılmıştır. 2005 yılında Dünya Mirası Listesi’ne eklenen köprünün savaş döneminde yaşadığı tüm gelişmeleri köprünün doğu kısmında yer alan Eski Köprü Müzesi’nde inceleyebilirsiniz.

Mostar’daki en önemli camilerden olan Karagöz Bey Camii (Karadoz Begova Dzamija), 1557 yılında inşa edilmiştir. Nakışlı kubbesi ve yüksek minaresi ile tanınan bu güzel eser Mimar Sinan tarafından yapılmıştır. 1992 yılında savaşta tamamen yıkılmasına rağmen tekrar inşa edilerek ibadete ve ziyarete açılmıştır. Caminin iç kısmı 13,4 x 13,4 metre ölçüsündedir. Cami yanında bulunan medrese, Mostar’ın en eski halk kütüphanesini barındırır.

Müslüm Bey Konağı, Mostar’daki Osmanlı dönemi eserlerinden en güzellerinden biridir. Türk ve din motiflerini birleştirerek tüccarlar ve arazi sahipleri için inşa edilmiştir. Günümüzde halen konaklamalar için kullanılan bu tesisi dilerseniz ücretsiz olarak gezebilirsiniz. 

Mostar’daki en büyük ikinci cami olan Koski Mehmet Paşa Cami 1618 yılında tamamlanmıştır. 12,4 x 12,4 metre ölçüsünde olan Karagöz Bey Cami’ne benzer fakat ondan biraz küçüktür. Nehir kıyısında Eski Köprü’nün 150 metre kuzeyindedir. Buradan ve minaresinden eski yerleşim yeri eşsiz bir manzaraya sahiptir. Bu cami de savaşta zarar görmüş fakat şimdi tekrar inşa edilmiştir.

Türk Evi ya da orijinal adı ile Biscevica Evi (Biscevica Kuca), Türk döneminden kalma en güzel korunmuş yapıtlardandır. Kajtaz (Türk Evi) 18. yüz yılın sonlarına doğru inşa edilmiştir. Ev, kadınları meraklı erkeklerin bakışlarından korumak için yapılan yüksek duvarlarla çevrilidir. İçinde erkekleri kadınlardan ayıran özel bir kısım vardır.

Mostar gezilecek yerler listemizdeki önemli müzelerden olan Eski Köprü Müzesi, eski şehir merkezinde yer alır. Müze, Mostar Köprüsü’nünyeniden yapımının 2. yılını kutlamak için 2006 yılında yaptırılmıştır. Müzenin temel içeriği Tara Kulesi’ndedir ve üç farklı bölümden oluşur. Tara Kulesi’nin kendisini barındıran ilk bölümde 2002 yılında yapılan restorasyon sırasında bulunan arkeolojik objeler bulunur. Sergiler, köprü ile ilgili temel tarihi olayları açıklayan bilgilendirici çizimler ile düzenlenir. Bu bölümdeki beş kattan en üstteki Mostar panoramik manzaralı bir teras barındırır. İkinci kısım, kulenin altında bulunan arkeolojik kalıntıları içerir. Bu, taş köprünün inşası ve Eski Köprü’nün temelinden önceki iki tahta köprünün kalıntılarıdır. Son kısım olan üçüncü kısım “Labirent” olarak adlandırılır ve burada Eski Köprüye, zarar görmüş kulelere ve restorasyon çalışmalarına ithaf edilmiş fotoğraflar vardır. Görsel – işitsel materyaller ve multi medya çizimler, köprünün inşa tarihini gözler önüne serer.
       

                                                 7. TARA KULESİ

Neretva’nın sol kıyısında doğu kısmında yer alan  Tara Kulesi tarih boyunca barut ve cephanelik kulesi gibi amaçlarla kullanılmıştır. 3 metre kalınlığında duvarlara sahip olan Tara Kulesi, 1878 yılında Avusturya – Macaristan işgali ile işlevini yitirmiştir.

İnşa tarihi bilinmeyen Saat Kulesi (Sahat Kula), şehrin tarihi yapıları arasında yer alıyor. 1636 tarihli  bir belgede çok daha önceden yapıldığından bahsedilen kulenin temeli 3.5 metre kare, yüksekliği ise 15 metredir. Fatima Kaduna Sarıç tarafından inşa edildiğine dair bir efsane vardır. Saat Kulesi’nde yer alan 250 kiloluk çan, 1838 yılında Zadar, Hırvatistan’dan Hersek veziri Ali Paşa Rizvanbegoviç tarafından istenmiştir. Kule, Avusturya – Macaristan tarafından ele geçirildiğinde askeri amaçlar için kullanılmış olsa da 1981 yılında esas kullanım amacına döndürülmüştür.

İkinci Dünya Savaşı’nda Mostar’ı savunurken ölenler için yapılmış olan Partizan Abidesi (Partizansko groblje u Mostaru), şehirdeki önemli anıt mezarlıklardan biridir. Bunun dışında tüm Bosna Hersek’te olduğu gibi şehirde yer alan çeşitli camilerin mezarlıklarında da Bosna Savaşı sırasında ölenlerin mezarlarını görebilirsiniz.

Neretva Nehri’nin sol tarafında yer alan Bakırcılar Çarşısı (Kujundziluk) şehrin önemli bölümlerindendir. Eski zamanlarda bakırcıların, terzilerin ve tabakcıların bulunduğu çarşılar günümüzde kendinize ve sevdiklerinize bir şeyler satın alabileceğiniz hediyelik eşya dükkanlarına ev sahipliği yapıyor.

Eğri Köprü (Bos: Kriva Cuprija Bridge), Mostar’da yer alan bir diğer önemli köprüdür. Burası Neretva Nehri’nin kolu olan Rabobolja Deresi’ni bağlar. İnşa tarihi ve mimarı bilinmemektedir. Mostar Köprsü’nü andıran köprünün kemeri 8.56 metre genişlik ve 4.15 metre yükseklikte olupe harika bir yarım daire şeklindedir.

Hersek Tarih Müzesi, Mostar’da yer alan bir diğer önemli müzedir. Mostar tarihi ile ilgili çeşitli fotoğraf koleksiyonlarının görülebileceği müze de ayrıca Tito’nun uzay eski dış işleri bakanı olarak hizmet ederken gösterildiği küçük bir sergi de vardır. Müzede Eski Köprü’nün yakın tarihi de güzel bir video ile gösterilir.

Mostar’ın modern Katolik Katedrali, Balinovac’da 1980’lerde inşa edilmiştir. 1992 – 1995 yıllarındaki savaş boyunca katedralin çatısı ve camlarındaki sanat çalışmaları zarar görmüştür, ama şimdi bazı küçük değişikliklerle tekrar yapılmıştır